تاریخ و آدرس قلعه های ایران

تاریخ و آدرس قلعه های ایران،  وظیفه جوانان باهوش ایرانی است،  که درباره آثار تاریخی ایران کار و تحقیق کنند،  و جهت پیگیری تخصصی و آگاهی عموم در اینترنت منتشر نمایند.

تاریخ و آدرس قلعه های ایران

پیش نویس

      وظیفه جوانان باهوش ایرانی است،  که درباره آثار تاریخی ایران کار و تحقیق کنند،  منجمله تاریخ و آدرس قلعه های ایران،  و جهت پیگیری تخصصی و آگاهی عموم در اینترنت منتشر نمایند.

تصویر انوش راوید در قلعه اسماعیل آقا

در اینجا،  عکس شماره 3468.

   توجه:  مطالب وبسایت ارگ ایران،  توسط ده ها وبلاگ و تارنمای دیگر،  بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود،  از این نظر هیچ مسئله ای نیست،  و باعث خوشحالی من است.  ولی عزیزان توجه داشته باشند،  که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب،  به ارگ ایران مراجعه نمایند: 

در اینجا 

http://arqir.com.

لوگو ایران را بدرستی بشناسید،  عکس شماره 1617.

این صفحه پیوست لینک زیر است:

کلیک کنید:  تاریخ و تاریخچه های ایران

. . . ادامه دارد و بازنویسی می شود . . .

تاریخ و آدرس قلعه های ایران

فهرست تاریخ قلعه های مهم ایران

      نوشته های بیشتر تاریخ و آدرس قلعه های مهم ایران را در جستجوی ارگ ایران بیابید،  ممکن است مطلب مورد نظر شما در برگه های دیگر باشد،  و یا در این فهرست بروز نشده باشد.

توجه:  لینکهای این فهرست بزودی . . .

تاریخ و آدرس قلعه های ایران

قلعه های تاریخی ایران

      در دوره های مختلف تاریخی مردم

ایران بزرگ دشمنانی داشتند،  که بخاطر قدرت جنگی و دفاعی این دیار زیبا،  توانایی نفوذ به آن را نداشتند.  یکی از مهمترین سازمان های جنگی و نظامی قلعه ها بودند،  که بصورت شبکه بیکدیگر وصل بودند.  در همه تاریخ استحکامات را در دور افتاده ترین و مرتفع ترین نقطه بنا می کردند،  تا به سبب وجود شیب های تند یا کوه،  دستیابی به آن دشوار باشد،  و مدافعان نیز در بالا قرار گیرند،  و از لحاظ دید مسلط باشد.  ضمن آنکه از خطر نقب زدن مهاجمان نیز محفوظ مانده و حمل ادوات محاصره ای به پای دیوار را دشوار نمایند.

      در هزاره های خورشیدی ایرانی،  پیرامون دهکده ها نیز حصار کشیده می شد.  نخست برای مصون ماندن از حمله راهن و جانوران وحشی،  و بعدها عمدتا برای دفاع متقابل در برابر هجوم دشمنان.  در سراسر سرزمین ایران حصار های محکم،  دهکده ها و قلعه های مسی را می توان یافت.  هر جای این سرزمین نگاه کنید، قلعه، برج، بارو، ارگ، کهندژ، دربند، خندق و دروازه و نظایر آنها از ناامنی محیط زندگی و توجه و تدبیر آگاهانه ایرانیان به ملاحظات دفاعی حکایت می کند.

      البته انوش راوید بیشتر شبکه دفاعی ملی و مردمی را برای باز دارندگی می داند.  ساخت بناهای گروهی حصار دار در ایران با طرح ها و نفشه های گوناگون از سه هزار سال پیش شناخته شده است.  حصار سیلک در کاشان،  قلعه حسنلو در ارومیه، بلورآباد در شهرستان خوی و . از نمونه های آن می باشد.

      از سایر قلاع مشهور می توان قلعه فلک الفلاک  در خرم آباد احداث شده در عهد

 شاهنشاهی ساسانیان نام برد.  حسن صباح بلند آوازه ترین رهبر

اسماعیلیان نیز جهت مقابله با بی عدالتی اجتماعی سلجوقیان،  الموت در نزدیکی قزوین را پایگاه خود قرار داد،  و 35 قلعه در اطراف آن بنا نمود و در فومن و قهستان70 قلعه دفاعی داشت.

      در ایران هزاران قلعه بزرگ و کوچک وجود دارد،  که باید جوانان عزیز پرشور و علاقمند ایرانی،  از آنها عکس بگیرند،  نقشه بردارند،  و در تاریخ آنها کاوش نمایند،  و برای استفاده عموم به اینترنت بسپارند.

      در معماری و شهرسازی اوایل اسلام،  که متاثر از معماری قبل از اسلام بویژه دوره ساسانیان است،  تفکرات دفاعی مورد توجه بوده است.  به طوری که معمولا هر شهر اسلامی از سه بخش تحت عنوان کهندژ، شارستان و ربض تشکیل می گردیده است.  مهم ترین این بخش ها کهندژ یا ارگ است،  که عبارت بود از قلعه هایی،  که در وسط یا گوشه شهر قرار داشت.  معمولا از یک سو به باروی شهر پیوسته بود،  تا همواره برای دفاع و مقابله با تهاجمات دشمن آماده باشد.

      ازجمله کهن دژهای معروف می توان کهن دژ های

شهرهای ایران،  سمرقند، بخارا، بلخ و نیشابور را نام برد.  رباط ها نیز از بناهای دفاعی و نظامی صدر اسلام است،  و قلعه های نظامی مرزی را در دوران معینی رباط می گفتند.  مانند رباط نصیبین که در سرحد میان ایران و روم شرقی بنا شده بود،  و نگهبانان آن از دیلمان می آمدند.

      رباط ها را می توان از نخستین استحکامات سازه ای محسوب نمود،  که در نقاط بی حفاظ مرزی پناهگاه گروهی جهادگر بودند.  پس از تثبیت اسلام در مناطق اسلامی و بر طرف شدن تهدید،  از سوی غیر مسلمانان در مرزها،  معنی واژه رباط با مسجد یکی شد.

      قلعه های ایران،  به دو نوع جلگه ای و کوهستانی، مصالح ساختمانی آنها نیز متفاوت است.  طرح اصلی قلعه های جلگه ای مربع و یا مربع مستطیل است،  که در چهار گوشه آن برج های مدور برای دفاع ساخته شده اند.  مصالح این قلعه ها خشت و گل است،  و به ندرت از آجر و گچ استفاده شده.  استبارو (دیوار ضخیم) این قلعه ها چینه است،  که دیوارهای گلی آن را بند بند می سازند.  یا با خشت های قطور ساخته شده است، برای استحکام آن قطر و ضخامت بعضی از بارو ها به چهار متر هم می رسید.

      اطراف بعضی از این قلعه ها خندق حفر می کردن و برای رسیدن به قلعه از پل های متحرک بهره می گرفتند.  بعضی از این قلعه ها به دلیل امنیت آن ها محل ست کشاورزان و روستاییان شد،  که با گذراندن خیابانی معمولا شمالی و جنوبی و تامین آب آشامیدنی خانه های روستایی در دو طرف خیابان ساخته می شد.

      از این قلعه ها می توان به قلعه

بیاضه بیابانک و هنجن در سر راه نطنز به ابیانه اشاره کرد،  که تا این اواخر محل ست بوده است.  این قلعه دارای برج و باروی ضخیم بسیار بزرگ بوده است.  داخل قلعه کوچه های پر پیچ و خمی داشت،  و همه آن ها به گذر اصلی قلعه،  که به در قلعه منتهی می شود راه دارند.  خانه ها دو طبقه هستند،  و از طبقه زیرین برای نگهداری دام و یا انبار مواد غذایی و آشپزخانه استفاده می کردند.  اتاق های نشیمن در طبقه دوم قرار داشته اند.

      مصالح دژهای کوهستانی را معمولا از سنگ های بدون تراش نظیر سنگهای کوه یا رودخانه همراه با گچ غربال شده فراهم می کردند.  در زیر دست دژهای کوهستانی پرتگاه های عمیقی تعبیه شده است.  درقسمت انتهایی برج ها و بعضی مواقع، باروها، کنگره هایی است،  که مخصوص کمانداران بود،  تا بتوانند از شکاف کنگره ها دشمن را هدف قرار دهند.

      در بعضی از دژها و قلعه ها، مانند الموت قزوین، پایین دژ محل ست روستاییان بود،  از قلعه به هنگام جنگ‌ها استفاده می‌شد،  و مردم تا زمانی که بیم حمله دشمن وجود داشت،  در درون دژ می ‌ماندند.  معمولاً در درون آن آذوقه زندگی برای چندین ماه موجود بود.  برای محافظت از ساختمان و استحکامات و قسمت‌ های مختلف قلعه بارو ساخته می‌شد.

      دیوار های دفاعی و خاکریز های متعلق به آغاز ست

انسان در ایران هنوز برجاست،  شکل آنها به موازات پیشرفت سلاح‌های تهاجمی و تدافعی تکامل یافته است.  در دوران پیش از تاریخ و اوایل دوران تاریخی،  نوع استحکامات عموماً تابع مقتضیات ناشی از محل قلعه یا دهکده و اوضاع طبیعی سرزمین بود.

      طرح ‌های ساختمانی بیشتر قلعه‌ها بر اساس معلومات و تجربة کلّی نسبت به حمله و دفاع ریخته می‌ شد،  تا سنت‌ های محلّی.  در هر دوره‌ای روش ‌های آزموده و مقبول برای ایجاد استحکامات انتخاب می‌شد.  اوایل دوران تاریخی در سبک استحکامات ایران باستان آثاری از نفوذ سبک بین‌النهرین و سایر کشورهای همسایه دیده می‌شود،  در تاریخ معماری ایران تا رسیدن به اقتباس سبک فرانسوی در معماری قلاع و حصار های شهر در اوایل قرن سیزدهم،  خصوصاً در خوی و تهران می‌توان ردیابی کرد.

      آغاز خانه سازى انسانها همواره با اندیشه یافتن راههاى گوناگون دفاع در برابر دشمنان و حیوانات همراه بوده است.  به همین دلیل خانه هاى اولیه که بدون دیوار ساخته مى شد،  به تدریج داراى دیوار شد،  و رفته رفته داخل یک دیوار محاطى دفاعى محصور شده است.  به

تاریخ نیک مراجعه شود.  این نوع حصارها در ابتدا داراى یک معبر ورودى بودند،  اما پس از گذشت سالها تبدیل به دروازه شد،  حصار هاى اولیه که در اطراف مناطق مسى کشیده مى شد،  فاقد برجهاى دفاعى در فواصل منظم یا غیر منظم بودند و براى محافظت از دیوارها بود.

      در ایران ایجاد خانه هاى گروهى حصار دار از سه هزار سال قبل از میلاد با طرحها و نقشه هاى مختلف آغاز شده است.  نمونه این گونه قلاع در بلورآباد واقع در حاشیه دشت شمالى روستاى قره ضیاءالدین آذربایجان به دست آمده است.  در قرن چهارم قبل از میلاد،  همزمان با آغاز فرمانروایى

سلسله هخامنشیان، به علت توسعه شهر و تغییر فنون جنگى و دفاعى،  برجهاى مستطیل شکل جانشین برجهاى نیم دایره اى قدیمى شده اند.  گفتنى است برجهاى دفاعى،  دیوارهاى قلعه حسنلو داراى کاملترین برجهاى دفاعى مستطیل شکل پیش آمده، بوده است.

      سهم اصلى در توسعه شهر سازى حصار دار در ایران،  به عهده معماران اورارتویى هزاره پنجم خورشیدی ایرانی است،  که تحت نفوذ معمارى بین النهرین شیوه اى در ایجاد استحکامات دفاعى بوجود آوردند، که در قرنهاى بعد پایه و اساس معمارى قرار گرفت.  در معمارى اورارتویى تحول دیگرى هم قابل توجه است،  شهر هاى اورارتویى با طرح هاى فشرده و خانه هاى نزدیک به هم و روى سطح طبیعى زمین با دیوار هاى بسیار محکم و بامهاى مرتفع ایجاد شده اند.  به این ترتیب استفاده از عوارض طبیعى زمین به ندرت صورت گرفته است.

      اطراف بناها که با دیوارها و برجهاى مستحکم دفاعى احاطه شده اند،  پیش آمده و صاف هستند،  مانند قلعه سیاه در ۳۶ کیلومترى شرق ماکو،  که روى یک توده سطح از مواد مذاب منجمد بنا شده است.  در میان برجهاى مستطیل شکل که نیمى از آنها جلوتر از دیوارها بنا شده اند،  دیوارها در فواصل مساوى پیش آمده یا عقب رفته اند.

      این پیش آمدگیها به هیچ وجه از نظر دفاعى یا استحکام بخشى به دیوارها، ارزشى ندارند،  بلکه فقط از نظر تزئینى به این صورت ساخته شده اند،  و از لحاظ دفاعى طرحهاى معمارى دیگرى در دیوارها به کار رفته است.  تمام دوران اسلامى، در ایران قلعه هاى بسیارى داخل شهرها به وجود آمدند،  براى مثال مى توانیم از ارگ کرمان و قلعه فلک الافلاک در خرم آباد و ارگ شیراز را نام برد.

      قلعه هاى اوایل و اواسط دوره اسلامى سرتاسر ایران پراکنده هستند،  و به طور کلى در کنار شاهراه هاى ارتباطى ساخته شده اند.  نمونه این قلعه ها شبکه وسیع

قلعه های اسماعیلیه است،  که در نقاط مختلف بنا شده اند،  یا قلاعى که فقط براى محافظت از راهها و ایجاد امنیت در مسیر هاى کاروان رو ساخته شده اند،  یا قلاعى که در نزدیک پلها و رودخانه ها ایجاد شده اند،  مانند قلعه اى که در شمال رودبار در بستر سفید رود احداث شده است.

      یکى از بزرگترین و قدیمى ترین قلاع ایران،  قلعه گلى است،  که در جاده کاروان رو ورامین به قم نزدیک محلى به نام کاج ساخته شده،  و شامل تعداد بسیارى برج مستحکم مستطیل شکل است،  که به خوبى قادرند از قسمت حیاتى و جان و مال ساکنان قلعه محافظت کنند.  بناى قلعه را مى توان به دوره

شاهنشاهی ساسانیان نسبت داد،  و اگر هم در آن زمان ساخته نشده باشد.  قطعاً در قرون اولیه اسلامى و در زمان سلجوقیان ساخته شده است،  زیرا دیوار هاى آن شباهت بسیارى به دیوار هاى رباط سنگى دارد،  که متعلق به دوران سلجوقى است.

      هنر قلعه سازى در ایران از آغاز ظهور اسلام در قرن هفتم میلادى تا زمان حاضر به تدریج تکامل یافته.  پیشرفت هایى که از لحاظ جنگى براى مهاجمان و نیز مدافعان به وجود آمده و استفاده از فنون جدید در جنگها موجب شده،  که برجهاى مدور بزرگتر و نزدیک به هم و دیوارهاى مستحکم تر بنا شوند و تمام پیش بینى هاى لازم براى متوقف کردن یا لااقل کندتر کردن سرعت مهاجمان در خارج قلعه و حصار و داخل آن مورد توجه قرار گیرد و این تکامل در هیچ زمانى متوقف نشده است.

.

تاریخ و آدرس قلعه های ایران

 پرسشها و پاسخها

بخشی از نظرها و پرسشهای این برگه

   نظر و پرسش شما:  . . . نظر و پرسش خود را بنویسید . . . 

در اینجا

   انوش راوید:  منتظر پرسشها و نظرهای شما گرامیان هستیم.

. . . .

تاریخ و آدرس قلعه های ایران

مستند های مربوط

مستند های بیشتر را در آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید،  لینک آن در ستون کناری

http://arqir.com

کلیک کنید:  تاریخ  شهر ری

کلیک کنید:  تاریخ نجوم در ایران

کلیک کنید:  تاریخ گنج و گنج جویی در ایران

آبی= روشنفکری و فروتنی،  زرد= خرد و هوشیاری، قرمز=  عشق و پایداری، 

مشروح اینجا

    توجه 1:  اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق،  مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد،  در جستجوها بنویسید:  

وبلاگ انوش راوید،  یا، 

فهرست مقالات انوش راوید،  سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید.  از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم،  همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع،  آزاد و باعث خوشحالی من است.

   توجه 2:  جهت یافتن مطالب،  یا پاسخ پرسش های خود،  کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری ارگ ایران بنویسید،  و مطالب را مطالعه نمایید.  در جهت دانش مربوطه وبلاگم،  با استراتژی مشخص یاریم نمایید.

   توجه 3:  مطالب وبسایت ارگ ایران،  توسط ده ها وبلاگ و تارنمای دیگر،  بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود،  از این نظر هیچ مسئله ای نیست،  و باعث خوشحالی من است.  ولی عزیزان توجه داشته باشند،  که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب،  به ارگ ایران مراجعه نمایند: 

در اینجا 

http://arqir.com.

ارگ ایران  

http://arqir.com

کلیک کنید:  تماس با ما      :    

http://arqir.com/1